Terug naar de homepage van de Van Gogh Galerij

De Schilderijen

Sterrennacht

Olieverf op doek
73.0 x 92.0 cm.
Saint-Rémy: juni 1889
F 612, JH 1731

New York: The Museum of Modern Art


Sterrennacht is waarschijnlijk Van Gogh’s beroemdste schilderij. Dit werk is onmiddellijk herkenbaar door de unieke stijl en is het uitgangspunt geweest voor poëzie, literatuur, CD ROMs en ook het bekende lied "Vincent" of "Starry, Starry Night" van Don McLean.

Hoewel de populariteit van Sterrennacht niet valt te ontkennen, is het ook interessant op te merken dat er weinig bekend is van Vincent’s eigen gevoelens over dit werk. Dit komt voornamelijk omdat hij het in zijn brieven (brieven 595 en 607) aan Theo slechts twee keer terloops noemt. In de briefwisseling met zijn broer besprak Vincent bepaalde werken vaak tot in de kleinste details, maar dit was niet het geval met Sterrennacht. Waarom? Moeilijk te zeggen.

Sterrennacht werd door Vincent geschilderd toen hij in het gesticht in Saint-Rémy verbleef en zijn gedrag erg verward was door de hevigheid van zijn aanvallen. In tegenstelling tot de meeste van zijn schilderijen werd Sterrennacht uit het geheugen geschilderd en niet in de buitenlucht, zoals Vincent liever deed. Dit verklaart gedeeltelijk waarom de emotionele lading veel krachtiger is dan in veel andere werken uit dezelfde periode.

Sommigen vergeleken de stijl van dit schilderij met Korenveld met kraaien, een ander niet minder turbulent werk. Is deze turbulente stijl een uitdrukking van een geplaagde geest? Of is er iets anders dat we kunnen lezen in de kolkende nachtelijke hemel van Vincent? Dit is de reden waarom Sterrennacht niet alleen Vincent’s beroemdste werk is, maar ook een van de meest geïnterpreteerde werken wat betreft de betekenis en belangrijkheid.

Er is vaak over de elf sterren in het schilderij gespeculeerd. Hoewel het waar is dat Vincent toen hij het werk in 1889 schilderde niet dezelfde religieuze bevlogenheid bezat als in vroegere periodes, bestaat er toch een mogelijkheid dat het verhaal van Jozef in het Oude Testament van invloed was op de compositie van het werk.

‘Zie, ik had een andere droom’ zei hij, ‘ ik droomde dat ik de zon zag, en de maan en elf sterren die voor mij bogen.’
Genesis 37:9

Ondanks (en misschien wel dankzij) alle interpretaties en verborgen betekenissen blijft Sterrennacht een van de belangrijkste kunstwerken uit de 19e eeuw.

Verder commentaar
  • Het interesante thema van de Sterrennacht en de astronomische betekenis worden in detail besproken op een pagina van het Online Forum.

  • Greg Saucier bespreekt het yin/yang symbool in Sterrennacht.


Herkomst

Eugenaar

Locatie

Datum aanschaf

Commentaar

Johanna van Gogh-Bonger

Amsterdam

1890-1924

 

Miss G.P. van Stolk

Rotterdam

1906; 1928

Uitgeleend aan het Museum Boymans, Rotterdam, tot may 1924.

Paul Rosenburg Art Gallery

Parijs

   

Miss L.P. Bliss

New York

   

Museum of Modern Art

New York

1941

Verkregen via de nalatenschap van L.P. Bliss.


Tentoonstellingen

Jaar

Stad

1905

Amsterdam

1906

Rotterdam

1927-28

Rotterdam

1944

New York

1948

Cleveland

1949-50

New York

1950-51

Philadelphia

1952-53

New York

1954

Chicago

1955

Parijs

2000

Atlanta

Opmerking: Deze pagina is ook in het Engels en Italiaans beschikbaar.

(Vertaald door Jan Geerling)


Terug naar de schilderijen pagina van van Gogh

Terug naar de homepage van de Van Gogh Galerij