De Schilderijen

In een brief aan Theo (520) schrijft Van Gogh ". . . Ik keer terug naar de ideeën die ik op het platteland had voordat ik de impressionisten kende”. Vincent verwijst in zijn brief naar dit schilderij en het is opmerkelijk dat hij expliciet vermeldt dat hij met dit schilderij terugblikte op de periode voordat hij naar Parijs kwam. Gedurende de twee jaar dat hij bij zijn broer in Parijs woonde, leerde Vincent veel van de grote kunstenaars uit die tijd kennen: Gauguin, Lautrec, Pissarro en Seurat, om er een paar te noemen. Hun stijl en ongewone nieuwe ideeën zouden Vincent’s eigen techniek beïnvloeden, maar het is belangrijk hierbij aan te tekenen dat in brief 520 Van Gogh een terugkeer suggereert naar een eerdere benadering en tegelijkertijd vooruitloopt op wat hij van de impressionisten kon leren. Van Gogh was bezig een nieuwe en fascinerende stijl te ontwikkelen, die uitsluitend de zijne was.

Vincent's gebruik van kleur in het Portret van Patience Escalier is gedurfd en ongewoon. In een brief aan Emile Bernard (B15) schrijft Vincent over het werk: "Ook nu weer suggereert de kleur de snikhete lucht van de oogst midden op de dag, midden in de zomer en zonder dit zou het een ander werk zijn.” Jan Hulsker schrijft:

Hoewel het portret van Patience Escalier zeker een opmerkelijke en verbazingwekkend kleurijke afbeelding is, geeft het toch niet helemaal die zinderende hitte en het verblindende zonlicht weer zoals je dat van Van Gogh’s zou mogen verwachten. Het opvallendste effect is niet het rood en oranje van het gezicht, maar het helder geel van de strooien hoed tegen de diep blauwe lucht. Maar alleen nadat de oude boer kon worden overgehaald te poseren voor een tweede portret een paar weken later (F 444 van c.29 augustus) slaagde Vincent er echt in de “overdrijving” te bereiken die hem voor ogen had gestaan.²