Vincent van Gogh: Chronologie

De onderstaande Chronologie pretendeert zeker niet een volledige opsomming van alle feiten te zijn. De bedoeling is slechts een beknopt overzicht te geven van een aantal van de belangrijkste gebeurtenissen in het leven van Vincent van Gogh.

1853	Vincent van Gogh is geboren op 30 maart in het dorp Groot-Zundert, als oudste zoon van Theodorus van Gogh (1822-1885) en Anna Cornelia van Gogh-Carbentus (1819-1907).
1857	Vincent's broer Theo is geboren op 1 mei.
1862	In Zundert maakt Vincent zijn eerste tekeningen.
1864	Vincent gaat in Zevenbergen naar school en krijgt daar lessen in frans, engels en duits.
1869	Na het verlaten van de HBS, kan Vincent door toedoen van zijn oom Vincent (oom Cent), die zelf werkzaam is bij deze kunsthandel, een opleiding volgen bij het filiaal in Den Haag van de Parijse kunsthandel Goupil & Cie. Regelmatig bezoekt hij de musea in Den Haag.
1872	Vincent is veel samen met zijn broer Theo. Ze starten een langdurige briefwisseling, die een belangrijke bron vormt voor de bestudering van Vincent's leven, zijn meningen en gevoelens.
1873	Vincent wordt overgeplaatst naar het filiaal in Londen van Goupil & Cie. Regelmatig bezoekt hij de musea en vergroot zijn interesse voor kunst. Vincent verblijft in een kosthuis bij Mrs. Ursula Loyer. Er is altijd aangenomen dat Vincent verliefd was op de dochter van Mrs. Loyer, Eugenie. Echter, recent onderzoek wijst uit dat Vincent eigenlijk verliefd was op Caroline Haanebeek, een in Den Haag wonende vriendin van de Van Gogh familie. Vincent's gevoelens blijven onbeantwoord.
1874	Nadat Vincent weinig interesse heeft getoond in zijn werk bij Goupil & Cie, wordt hij uiteindelijk overgeplaatst naar het filiaal in Parijs. Echter, aan het eind van het jaar keert hij weer terug naar Londen.
1875	De prestaties van Vincent bij Goupil & Cie verslechteren. Tegelijkertijd neemt zijn toewijding aan de bijbelstudies de vorm aan van een obsessie.
1876	Nadat Vincent in het vroege voorjaar ontslag heeft genomen, reist hij naar Ramsgate, Engeland waar hij als hulponderwijzer tegen kost en inwoning gaat werken in een klein privé-internaat. Later dat jaar gaat hij als onderwijzer en assistent van dominee T. Slade Jones werken aan het Internaat. Op 29 oktober houdt hij zijn eerste zondagspreek. Terwijl Vincent's fanatisme in de religie toeneemt, gaat zijn fysieke en mentale toestand achteruit.
1877	Vincent verlaat Engeland en heeft een tijdelijke baan als boekverkoper. Net als bij Goupil & Cie., is Vincent weinig gemotiveerd en misdraagt zich tegenover zijn collega's en klanten. Uiteindelijk besluit hij zich in Amsterdam voor te bereiden op de studie voor predikant.
1878	Vincent stopt met zijn voorbereidingen voor de theologiestudie, maar vastbesloten zijn religieuze roeping te volgen, reist hij af naar de Borinage, de Belgische mijnstreek. De leefomstandigheden voor zowel Vincent als de mijnwerkers zijn erbarmelijk. (zie enkele van zijn tekeningen uit deze periode die een sombere sfeer uitstralen). Vincent leeft in complete armoede en leest de mijnwerkers voor uit de bijbel.
1879	Hij blijft werken in de Borinage. Vincent steekt al zijn energie in het ondersteunen van de mijnwerkers, o.a. door hen kleren en voedsel te geven waar hij zelf al met moeite aan kan komen. Zijn religieus enthousiasme en zijn bevlogenheid om de arme mijnwerkers te steunen trekt uiteindelijk de aandacht van zijn superieuren, die van mening zijn dat zijn gedrag hierin overdreven is. Vincent's aanstelling wordt niet verlengd en hij lijdt onder het idee dat hij heeft gefaald. Vervolgens vertrekt hij naar Cuesmes waar hij op dezelfde voet verder gaat met het ondersteunen van de mijnwerkers. Juist in deze periode neemt zijn religieuze devotie af en krijgt hij opnieuw interesse in schilderen.
1880	Een keerpunt in het leven van Vincent. Hij sluit zijn religieuze periode af en richt zich volledig op het schilderen van de mijnwerkers en de door armoede zwaarbeproefde wevers. Theo gaat Vincent financieel ondersteunen , dat tot het eind van Vincent's leven door zal gaan. Later dat jaar volgt Vincent tekenlessen in anatomie en perspectief aan de Ecole des Beaux-Arts van Brussel.
1881	Vincent bezoekt Theo in Etten en , later dat jaar, wordt hij afgewezen in de liefde door zijn nicht Cornelia Adriana Vos-Stricker (Kee). Vincent is diep geraakt door de afwijzing van zijn nicht, maar langzamerhand pakt hij zijn artistieke bezigheden weer op. Hij ontmoet de schilder Anton Mauve (1838-1888), die hem voor het eerst kennis laat maken met aquarellen. De situatie met Kee brengt Vincent in een depressieve toestand en de relatie met zijn vader begint ook te verkoelen.
1882	Vincent ontmoet Clasina Maria Hoornik (Sien) en ze gaan samenwonen. Sien is een prostitué met een vijfjarig dochtertje en zwanger van een tweede kind. Terwijl hij doorgaat met zijn studie en samen met een aantal tijdgenoten (schilders als Jan Hendrik Weissenbruch en George Hendrik Breitner) schildert, gaat zijn fysieke toestand achteruit en wordt hij voor drie weken in het ziekenhuis opgenomen voor gonorrhee. Na zijn ontslag uit het ziekenhuis begint hij te experimenteren met olieverf en besteedt veel tijd aan het schilderen van de natuur. Daarnaast staan Sien en haar pasgeboren kind regelmatig model voor hem.
1883	Na ruim een jaar samen te hebben geleefd, maakt Vincent een eind aan de relatie met Sien en streeft naar een leven met een volledige toewijding aan zijn werk. Hij reist naar Drenthe en schildert daar het kale landschap en de landarbeiders. Later in het jaar verhuist Vincent naar Nuenen waar hij bij zijn ouders verblijft. Hij richt een klein atelier in en vertrouwt ondertussen nog steeds op de financiële steun van zijn broer Theo.
1884	Terwijl hij zijn werk vervolgt, start hij een relatie met zijn buurmeisje Margot Begemann. Beide ouders zijn echter tegen hun voornemen om te trouwen en uit wanhoop doet Margot een zelfmoordpoging. Vincent is diep bedroefd wanneer deze relatie eindigt, maar blijft werken en begint een vriendschap met Anton C. Kerssemakers (1846-1926), een looier en liefhebber van kunst. Ze brengen veel tijd samen door met het bezoeken van musea en het bespreken van kunst.
1885	Na het overlijden van zijn vader in maart, blijft Vincent schilderen en in de vroege lente komt De Aardappeleters gereed, dat door velen wordt beschouwd als zijn eerste meesterwerk. Vincent blijft experimenteren met het gebruik van een grotere verscheidenheid aan kleuren. Hij raakt zeer geïnteresseerd in Japanse houtsnedes.
1886	Daar hij zich wat meer basistechnieken eigen wil maken, laat Vincent wat werk zien op de Akademie van Antwerpen, waarna hij in een beginnersklas wordt geplaatst. Zoals verwacht, kan Vincent zijn draai niet vinden en verlaat al snel de Akademie. Later in het jaar verhuist hij naar Parijs waar hij bij zijn broer Theo intrekt. In Parijs gaat Vincent lessen volgen in het atelier van Cormon. Het zijn niet zozeer de lessen die Vincent beïnvloeden, als wel de ontmoeting met de andere studenten: John Russell (1858-1931), Henri de Toulouse-Lautrec (1864-1901) en Émile Bernard. Later in dat jaar laat Theo, die bij de kunsthandel Boussod & Valadon in Montmartre werkt, zijn broer het werk van impressionisten zien, waaronder schilderijen van Claude Monet, Pierre-August Renoir, Camille Pissarro, Edgar Degas en George Seurat. Deze werken hebben een grote invloed op Vincent's kleurgebruik. Later dat jaar raakt hij bevriend met de schilder Paul Gauguin, zoals later zal blijken, een turbulente vriendschap, die zal leiden tot een volgend keerpunt in zijn (en Gauguin's) leven.
1887	Gedurende het jaar vervolgt Vincent zijn schilderscarrière in Parijs. Hij bezoekt samen met andere schilders regelmatig het café en discussieert met Bernard en Gauguin over kunst. In de loop van het jaar, experimenteert hij met verschillende schilderstijlen, zoals Japonaiserie en pointillisme.
1888	Een essentiële periode in Vincent's leven. In februari verlaat Vincent Parijs en verhuist naar de plaats Arles in Zuid-Frankrijk. In het begin weerhield het slechte winterweer hem van het werken, maar als eenmaal de lente aanbreekt, begint hij met het schilderen van de bloeiende boomgaarden van de Provence. Uiteindelijk neemt Vincent zijn intrek in het "Gele Huis", een huurhuis van waar uit hij gaat schilderen en waar hij een schilderscommune hoopt te verwezenlijken. Hij is uiterst productief in deze periode en schildert een aantal zeegezichten (in Saintes-Maries-de-la-Mer) en veel van zijn meest bekende portretten (waaronder de serie van de postbode Roulin en zijn gezin). Gedurende het jaar schildert Vincent een aantal van zijn meest bekende werken. Hij kijkt met verlangen uit naar de komst van zijn vriend Paul Gauguin, met wie hij samen de schilderscommune hoopt op te richten. Uiteindelijk arriveert Gauguin in oktober en trekt in bij Vincent in het "Gele Huis". Dit blijkt voor beide schilders een uiterst lonende en productieve tijd te zijn, die echter ook gekenmerkt wordt door de regelmatige felle discussies over kunst. Gelijk met het verslechteren van het weer, gaat ook hun vriendschap langzaam achteruit. Op 23 december is de vriendschap definitief verbroken wanneer wordt verondersteld, dat Vincent Gauguin met een scheermes zou hebben aangevallen. Na de mislukte aanval raakt Vincent buiten zinnen en snijdt een stukje van zijn linker oorlel af. Hij pakt het in een krant en brengt het naar een prostitué van het plaatselijke bordeel dat hij regelmatig bezoekt. Hij wordt in een ziekenhuis opgenomen en kort daarna komt Theo uit Parijs en treft maatregelen voor de verzorging van Vincent.
1889	Langzamerhand knapt Vincent op en 7 januari wordt hij ontslagen uit het ziekenhuis. Zijn mentale toestand blijft onstabiel in de eerste maanden van het jaar. Het ene moment is hij volledig ontspannen, het andere moment heeft hij last van hallucinaties en waanvoorstellingen. Vincent werkt nog sporadisch vanuit het "Gele Huis" en de regelmatige psychische inzinkingen doen hem besluiten, in samenspraak met Theo, om zich te laten opnemen in het psychiatrisch ziekenhuis Saint Paul-de-Mausole in Saint-Rémy-de-Provence. Het jaar is voor Vincent een tijd van vallen en opstaan. Herstel wordt afgewisseld met inzinkingen. Wanneer hij ertoe in staat is, schildert hij landschappen ( zijn bekende serie van olijfgaarden en cypressen) vanuit het ziekenhuis, maar is gedwongen te stoppen als de inzinkingen (waarin hij zichzelf probeert te vergiftigen door zijn verf door te slikken) weer terugkeren. Omdat deze inzinkingen vaak voorkomen wanneer hij buiten het ziekenhuis aan het werk is, beperkt hij zichzelf door binnen de muren van het ziekenhuis te blijven. Hij begint dan een serie schilderijen te maken die gebaseerd zijn op werken van schilders die hij bewondert (vooral Millet en Delacroix). Ironisch genoeg begint Vincent's werk, net nu zijn psychische gezondheid steeds verder achteruit gaat, eindelijk waardering te krijgen in de gevestigde kunstwereld. Zijn `Sterrennacht over de Rhone' en `Irissen' zijn tentoongesteld in de Salon van Les Indépendants in september en in november wordt hij uitgenodigd door Octave Maus, secretaris van de Belgische kunstenaarsvereniging Les XX, om zes van zijn werken tentoon te stellen. Vincent durft het weer aan buitenshuis te werken, maar het jaar eindigt met één van zijn hevigste inzinkingen, waarin hij zichzelf weer probeert te vergiftigen. Wederom wordt Vincent gedwongen zich binnen het ziekenhuis te bewegen.
1890	De eerste maanden van 1890 laten geen verschil zien in de gezondheidstoestand van Vincent. Als hij er toe in staat is, gaat hij schilderen. Langzamerhand krijgt zijn werk steeds meer waardering. Op 31 januari wordt Vincent Willem van Gogh geboren, zoon van zijn broer Theo van Gogh en schoonzus Johanna van Gogh-Bonger. Nadat Vincent in februari een hevige inzinking krijgt, die twee maanden duurt, wordt besloten dat hij dichter bij Theo zou moeten komen wonen en onder behandeling van Dr. Paul Gachet wordt gesteld. Na dit besluit gaat het aanzienlijk beter met Vincent en als hij uiteindelijk in Parijs arriveert is hij in goede conditie (zelfs beter dan Theo, die al een aantal jaren met zijn gezondheid kampt). In mei van dat jaar verhuist Vincent naar Auvers-sur-Oise, een dorp ten noordwesten van Parijs. Eenmaal onder behandeling van Dr. Paul Gachet, krijgt Vincent weer enorme energie en produceert hij in zijn laatste twee maanden meer dan 80 schilderijen. Juni: Vincent schildert een aantal van zijn beste werken terwijl zijn gezondheid hard vooruit gaat. Dr. Gachet verklaart dat Vincent geheel hersteld is, zodat hij veel tijd doorbrengt bij Theo, Johanna en zijn kleine neefje Vincent. Velen hadden het gevoel dat Vincent eindelijk een gelukkig leven had. Juli: Terwijl het met de gezondheid van Vincent steeds beter gaat, maakt Theo moeilijke tijden door. Hij heeft financiële moeilijkheden en ook de gezondheid van zijn zoontje baart hem zorgen. Als Vincent zijn broer op 6 juli opzoekt, schrikt hij van zijn slechte conditie. Enkele weken daarna krijgt Vincent een hevige psychische inzinking, misschien veroorzaakt door zijn schuldgevoel Theo en zijn gezin tot last te zijn. Hij voelt zichzelf verantwoordelijk voor de geldzorgen en moeilijkheden waarin het gezin van zijn broer verkeert. Tijdens een wandeling op 27 juli schiet Vincent zichzelf met een pistool in de borst. Strompelend bereikt hij laat in de avond zijn huis, maar vertelt niemand van zijn slechte toestand. Uiteindelijk wordt de gewonde Vincent in zijn kamer gevonden en wordt er direct een arts bij gehaald. De kogel kan niet verwijderd worden en zijn broer Theo wordt gewaarschuwd. De laatste uren van zijn leven lijken veel op de laatste twee jaar van zijn leven – gekweld door angsten afgewisseld door uren van complete rust. Na zijn zelfmoordpoging, brengt Vincent zijn laatste uren door in bed en rookt zijn pijp, terwijl Theo voortdurend in zijn nabijheid is. Als de toestand van Vincent verslechtert, kruipt Theo bij hem op bed en neemt Vincent's hoofd in zijn armen. Vincent zegt: "Ik hoop dat ik zo zal kunnen sterven." Vincent overlijdt in de vroege ochtend van 29 juli. De begrafenis vindt kort daarna plaats. Zijn kist is bedolven onder zonnebloemen, waar hij zo van hield.
1891	Theo kan de dood van zijn broer niet verwerken en zijn gezondheid gaat snel achteruit. Hij overlijdt op 25 januari in Utrecht.
1914	Theo's stoffelijke overschot wordt opgegraven en er vindt een herbegrafenis plaats naast het graf van zijn broer Vincent in Auvers-sur-Oise.
1960	De Vincent van Gogh Stichting wordt opgericht, met een bestuur bestaande uit Vincent Willem van Gogh (de zoon van Theo), zijn tweede vrouw, zijn drie kinderen en een vertegenwoordiger van de Nederlandse regering. De Stichting is opgericht met als doel de nog in familiebezit zijnde werken van Vincent van Gogh bijeen te houden en dit uiteindelijk onder te brengen in een speciaal te bouwen museum.
1962	De kunstcollectie van V.W. van Gogh wordt, met volledige instemming van de familie Van Gogh, overgedragen aan de Vincent van Gogh Stichting. Op 21 juli wordt de overeenkomst tussen de Staat der Nederlanden en de Vincent van Gogh Stichting ondertekend.
1973	Het Van Gogh Museum wordt op 2 juni geopend. Het museum herbergt ca. 600 schilderijen en tekeningen van Vincent van Gogh. Daarnaast bezit het nog een groot aantal documenten, waaronder de vele brieven van Vincent aan zijn broer Theo.
1990	30 maart - 29 juli: Ter gelegenheid van het 100ste sterfjaar van Vincent, organiseert het Van Gogh Museum een overzichtstentoonstelling met meer dan 120 schilderijen. 15 mei: Vincent van Gogh verkocht slechts één schilderij, `De rode wijngaard', tijdens zijn leven, maar op deze dag wordt het schilderij `Portret van Dr. Gachet' op een veiling bij Christie's verkocht voor $82,5 miljoen, het hoogste bedrag ooit betaald voor een schilderij. 14 november: De pentekening `Tuin met bloemen' wordt op een veiling bij Christie's verkocht voor $8.36 miljoen, de hoogste prijs ooit voor een tekening betaald.
1990 - heden	Nog steeds worden ontelbare publicaties over Vincent van Gogh uitgegeven, en de nieuwste techniek zoals het World Wide Web en de CD-ROM brengt het werk en levensverhaal van Vincent van Gogh dichter bij een nieuwe generatie liefhebbers.