Olieverf op linnen
73.5 x 92.0 cm.
Saint-Rémy: Februari, 1890
F 671, JH 1891
Amsterdam: Van Gogh Museum
Bloeiende Amandelboom is een van Vincent van Gogh's bekendste schilderijen omdat het werk niet alleen bij Van Gogh maar ook bij zijn naaste familieleden zeer hoog aangeschreven stond. Dit schilderij behoort tot de weinigen waarbij Van Gogh specifiek iemand in gedachten had – in dit geval de pas geboren baby van zijn broer en zijn schoonzus. Van Gogh was diep geroerd toen Theo en Johanna het kindje Vincent noemden en hij koesterde een grote genegenheid voor het kindje. Van Gogh schilderde de Bloeiende Amandelboom als eerbetoon aan zijn naamgenootje en het is altijd een meesterwerk gebleven, zowel als gevolg van Vincent’s genegenheid voor zijn neefje als ook voor de Japanse kunst die hij zo bewonderde.
Japanse invloeden Vincent van Gogh noemt Japan meer dan honderd keer in tientallen brieven aan vrienden en familie. De Japanse kunst en cultuur was populair in het Europa van de tweede helft van 19e eeuw. Edmond de Goncourt en Emile Zola, twee schrijvers die Van Gogh enorm bewonderde, schreven uitgebreid over Japan. Vincent, als groot kunst- en literatuurliefhebber, zou een een diepgaande bewondering ontwikkelen voor de Japanse cultuur via deze beide kunstvormen. Vincent was ook een groot bewonderaar van het werk van een andere schrijver, Pierre Loti, wiens boek Madame Chrysanthème een sterke stimulans was voor Van Gogh’s fantasieën over Japanse tradities. Tijdens zijn loopbaan zou Vincent drie Japanse schilderijen kopieëren en verscheidene andere werken werden sterk beïnvloed door zijn bewondering voor de Japanse kunst (dit (this zelfportret, bijvoorbeeld). In 1888 schreef Vincent aan Theo: "Over mijn verblijf in het Zuiden, hoewel duurder, moet je goed begrijpen: we houden van Japanse schilderkunst, we hebben haar invloed gevoeld, alle impressionisten hebben dat gemeen; dus waarom niet naar Japan gaan, dat wil zeggen het evenbeeld van Japan, het Zuiden" (Brief 500). De Bloeiende Amandelboom vertoont duidelijke Japanse invloeden en vindt misschien inspiatie in een van de meer dan 400 houtsnedes in de verzameling van Vincent en Theo ( nu in het Van Gogh Museum in Amsterdam): in het bijzonder de Three Beauties (rechts) door de ukiyo-e kunstenaar Utagawa Kunisada (1786 - 1865). Verder over de invloed van Japanse kunst op Van Gogh’s schilderijen en tekeningen: . . . Van Gogh's werken uit zijn Saint-Rémy en Auvers periode vertonen nog steeds sporen van de Japanse invloed. In zijn 'Doodshooofd vlinder', 'Vlinders en papaverbloemen' en 'Hyacinth', bijvoorbeeld, Van Gogh gaf Van Gogh kleine planten en insecten weer. Zowel de onderwerpen als de asymmetrische close-ups vertonen grote overeenkomst met de Japanse kachô afbeeldingen van bloemen en vogels, die Van Gogh bij verschillende gelegenheden had gezien. In Arles schreef Van Gogh over de reproducties in Bing’s Le Japon Artistique: 'Ik denk dat de tekening van de grassprieten en boeketten en de Hokusai in Bing¡s reproducties bewonderenswaardig zijn' [542]. 'Doodshoofd vlinder', 'Vlinders en papaverbloemen', 'Hyacinth' en andere werken vamn een gelijksoortige compositie niet alleen de beeldende invloed van de japanse kuinst laten zien, maar zeker ook Van Gogh’s sympathie voor de Japanners die ‘in de natuur leven als waren zij zelf bloemen’ (542). Aanhalingen in Brieven Vincent van Gogh schreef heel vaak aan Theo en andere kunstenaars over zijn lopende projecten. Deze brieven geven ons een uniek inzicht Van Gogh’s kunstwerken en zijn vorderingen als kunstenaar. Het schilderij Bloeiende Amandelboom is zo uniek omdat hij er niet alleen over schreef aan Theo en zijn zuster Wilhelmina maar ook aan zijn moeder. Daarbij schreef Johanna, Theo’s vrouw, over de Boeiende Amandelboom en gaf duidelijk blijk dat het schilderij niet alleen geliefd was bij Vincent, maar ook erg goed in de smaak viel bij Theo en Johanna die in Parijs woonden. Terwijl Vincent’’s laatste dagen naderden, zou Bloeiende Amandelboom, als een gevoelige studie van hoop en nieuw leven, in de herinnering verder leven als een ironische voorbode van die naderende tragische zomer.
Voetnoten 1. Charlotte van Rappard-Boon, Willem van Gulik, Keiko van Bremen-Ito (uitgeverrs.), Japanese Prints Catalogue of the Van Gogh Museum Collection (Waanders, 2006--herziene editie), pag’s 40-41. |
Eigenaar | Stad | Land | Aanschaf jaar |
---|---|---|---|
Theo van Gogh | Parijs | Frankrijk | 1890-91 |
Johanna van Gogh-Bonger | Amsterdam | Nederland | 1891-1925 |
V.W. van Gogh | Laren | Nederland | 1925-62 |
Van Gogh Foundation | Amsterdam | Nederland | 1962 |
Van Gogh Museum | Amsterdam | Nederland | 1973 |
Jaar | Stad | Land | Herkomst | Naam van Tentoonstelling | Openingsdatum | Sluitingsdatum | No. |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1892 | Den Haag | Nederland | Haagsche Kunstkring (Buitenhof) | Werken van Vincent van Gogh | 16 Mei 1892 | 6 Juni 1892 | 45 |
1905 | Amsterdam | Nederland | Stedelijk Museum | Tentoonstelling Vincent van Gogh | 15 Juli 1905 | 1 Augustus 1905 | 99 |
1914 | Antwerpen | België | Zaal Comité voor Artistieke Werking | L'art contemporain. Salon 1914 / Kunst van Heden, Tentoonstelling 1914 | 7 Maart 1914 | 5 April 1914 | |
1914 | Berlijn (1) | Duitsland | Paul Cassirer | Vincent van Gogh 30 März 1853-29 July 1890. Zehnte Ausstellung | 1 Juni 1914 | 5 Juli 1914 | 125 |
1915 | Amsterdam | Nederland | Gebouw van het Genootschap van kunstenaren Moderne Kunstkring | Vincent van Gogh, werken van genooten. schilderijen, teekeningen en beeldhouwwerien | 26 September 1915 | 30 November 1915 | 15 |
1930 | Amsterdam | Nederland | Stedelijk Museum | Vincent van Gogh en zijn tijdgenooten | 6 September 1930 | 2 November 1930 | 93 |
1945 | Amsterdam | Nederland | Stedelijk Museum | Vincent van Gogh | 14 September 1945 | 1 December 1945 | --- |
1953 | Den Haag | Nederland | Haags Gemeentemuseum | Vincent van Gogh 1853-1953 | 30 Maart 1953 | 17 Mei 1953 | 168 |
1953 | Otterlo | Nederland | Kröller-Müller Museum | Eeuwfeest Vincent van Gogh 1853-1953 | 24 Mei 1953 | 19 Juli 1953 | 168 |
1953 | Amsterdam | Nederland | Stedelijk Museum | Eeuwfeest Vincent van Gogh | 23 Juli 1953 | 20 September 1953 | 168 |
1953 | Saint Louis | Verenigde Staten | City Art Museum of Saint Louis | Vincent van Gogh 1853-1890 | 17 Oktober 1953 | 13 December 1953 | 143 |
1954 | Toledo | Verenigde Staten | Toledo Museum of Art | Vincent van Gogh 1853-1890 | 7 Maart 1953 | 30 April 1953 | 143 |
1954 | Philadelphia | Verenigde Staten | Philadelphia Museum of Art | Vincent van Gogh 1853-1890 | 2 Januari 1954 | 28 Februari 1954 | 143 |
1955 | Antwerpen (1) | België | Feestzaal | Vincent van Gogh | 7 Mei 1955 | 19 Juni 1955 | 309 |
1958 | San Francisco | Verenigde Staten | M.H. de Young Memorial Museum | Vincent van Gogh. Paintings and Drawings | 6 Oktober 1958 | 30 November 1958 | 64 |
1958-59 | Los Angeles | Verenigde Staten | Los Angeles County Museum of Art | Vincent van Gogh. Paintings and Drawings | 10 December 1958 | 18 Januari 1959 | 64 |
1959 | Portland | Verenigde Staten | Portland Art Museum | Vincent van Gogh. Paintings and Drawings | 28 January 1959 | 1 Maart 1959 | 64 |
1959 | Seattle | Verenigde Staten | Seattle Art Museum | Vincent van Gogh. Paintings and Drawings | 7 Maart 1959 | 19 April 1959 | 64 |
1960 | Montreal | Canada | Montreal Museum of Fine Arts | Canada Collects: European Painting 1860-1960 | 6 Oktober 1960 | 6 November 1960 | 70 |
1960 | Ottawa | Canada | National Gallery of Canada | Canada Collects: European Painting 1860-1960 | 17 November 1960 | 18 December 1960 | 70 |
1960-61 | Winnipeg | Canada | Winnipeg Art Gallery | Vincent van Gogh. Paintings-Drawings | 29 December 1960 | 31 Januari 1961 | 70 |
1961 | Toronto | Canada | Art Gallery of Toronto | Vincent van Gogh. Paintings-Drawings | 10 Februari 1961 | 12 Maart 1961 | 70 |
1961 | Baltimore | Verenigde Staten | Baltimore Museum of Art | Vincent van Gogh. Paintings, Watercolours and Drawings | 18 Oktober 1961 | 26 November 1961 | 60 |
1961-62 | Cleveland | Verenigde Staten | Cleveland Museum of Art | Vincent van Gogh. Paintings, Watercolours and Drawings | 5 December 1961 | 14 Januari 1962 | 60 |
1962 | Buffalo | Verenigde Staten | Albright Art Gallery | Vincent van Gogh. Paintings, Watercolours and Drawings | 30 Januari 1962 | 11 Maart 1962 | 60 |
1962 | Boston | Verenigde Staten | Museum of Fine Arts | Vincent van Gogh. Paintings, Watercolours and Drawings | 22 Maart 1962 | 29 April 1962 | 60 |
1963 | Humlebaek | Denemarken | Louisiana | Vincent van Gogh. Malerier og Tegninger | 24 Oktober 1963 | 15 December 1963 | 45 |
1964 | Washington, D.C. | Verenigde Staten | Washington Gallery of Modern Art | Vincent van Gogh. Paintings, Watercolours and Drawings | 2 Februari 1964 | 19 Maart 1964 | 45 |
1964 | New York (4) | Verenigde Staten | Solomon R. Guggenheim Museum | Vincent van Gogh. Paintings, Watercolours and Drawings | 2 April 1964 | 28 Juni 1964 | 45 |
1965 | Charleroi | Belgi | Palais des Beaux-Arts | Vincent van Gogh. Schilderijen, Aquarellen, Tekeningen | 19 January 1965 | 28 March 1965 | 32 |
1965 | Ghent | Belgi | Museum voor Schone Kunsten | Vincent van Gogh. Schilderijen, Aquarellen, Tekeningen | 19 Februari 1965 | 21 Maart 1965 | 32 |
1965 | Stockholm | Zweden | Moderna Museet | Vincent van Gogh. Mälningar, Akvareller, Teckningar | 23 Oktober 1965 | 19 December 1965 | 51 |
1965-66 | Goteborg | Zweden | Göteborgs Konstmuseum | Vincent van Gogh. Mälningar, Akvareller, Teckningar | 30 December 1965 | 20 Februari 1966 | 51 |
1967 | Wolfsburg | Duitsland | Stadhalle Wolfsburg | Vincent van Gogh. Gemälde, Aquarelle, Zeichnungen | 18 Februari 1967 | 2 April 1967 | 65 |
1968-69 | Londen | Groot-Brittannië | Hayward Gallery | Vincent van Gogh. Paintings and Drawings of the Vincent van Gogh Foundation Amsterdam | 23 Oktober 1968 | 12 Januari 1969 | 178 |
1970 | Baltimore | Verenigde Staten | Baltimore Museum of Art | Vincent van Gogh. Paintings and Drawings | 11 Oktober 1970 | 29 November 1970 | 60 |
1970-71 | San Francisco | Verenigde Staten | M.H. de Young Memorial Museum | Vincent van Gogh. Paintings and Drawings | 11 December 1970 | 31 Januari 1971 | 60 |
1971 | Brooklyn | Verenigde Staten | Brooklyn Museum | Vincent van Gogh. Paintings and Drawings | 14 Februari 1971 | 4 April 1971 | 60 |
1973 | Bern | Zwitserland | Kunstmuseum Bern | Vincent van Gogh. Collection du Musée National Vincent van Gogh à Amsterdam | 25 Januari 1973 | 15 April 1973 | 40 |
1986-87 | New York | Verenigde Staten | Metropolitan Museum of Art | Van Gogh in Saint-Rémy and Auvers | 12 November 1986 | 22 Maart 1987 | 49 |
1990 | Amsterdam | Nederland | Van Gogh Museum | Vincent van Gogh. Schilderijen | 30 Maart 1990 | 29 Juli 1990 | 114 |
1997 | Tokio | Japan | Seiji Togo Memorial Yasuda Kasai Museum of Art | Vincent van Gogh and His Time. Four Seasons from the Vincent van Gogh Museum and the H.W. Mesdag Museum | 12 September 1997 | 11 November 1997 | |
1998-99 | Washington, D.C. | Verenigde Staten | National Gallery of Art | Van Gogh's Van Goghs. Masterpieces from the Van Gogh Museum, Amsterdam | 4 Oktober 1998 | 3 Januari 1999 | 66 |
1999 | Los Angeles | Verenigde Staten | Los Angeles County Museum of Art | Van Gogh's Van Goghs. Masterpieces from the Van Gogh Museum, Amsterdam | 17 Januari 1999 | 16 Mei 1999 | 66 |
1999 | Amsterdam (1) | Nederland | Van Gogh Museum | Theo Van Gogh: Art Dealer, Collector, Vincent's Brother | 24 Juni 1999 | 5 September 1999 | |
1999-2000 | Parijs | Frankrijk | Musée d'Orsay | Theo Van Gogh: Art Dealer, Collector, Vincent's Brother | 29 September 1999 | 9 Januari 2000 | |
(Vertaald door Jan Geerling)
Terug naar de homepage van de Van Gogh Galerij